فرد مبتلا به مرگ مغزی قادر به تنفس خودبهخودی هم نیست.این فرد با اینکه ضربان قلب دارد، دستگاه گیرنده امواج مغزی هیچ موجی را از مغز وی ثبت نمیکند و خط صاف رسم میکند. ضربان قلب وی به کمک دستگاه تنفس مصنوعی و اقدامهای نگهدارنده ادامه مییابد تا اعضای اهدایی برای پیوند در شرایط مطلوب حفظ شوند. مرگ مغزی در علم پزشکی «مرگ مطلق» است و این فرد هرگز زنده نمیشود.
مرگ مغزی یعنی مرگ قطعی؛ پس باید اقدامی جدی کنیم بیش از پیش مردم را آگاه کنیم.فرهنگسازی درباره مرگ مغزی ضروری است. همه باید در این مقوله سهیم باشیم؛ تا زمانی که خانوادهها اطمینان حاصل نکنند که مرگ مغزی یعنی همان مرگ قطعی، سخت رضایت میدهند و بهعلت نداشتن آگاهی فیزیولوژیک و علمی، این تردید همچنان باقی است و گرنه روحیه ایثار وجود دارد.امروزه هزاران بیمار نیازمند با رنج بسیار در انتظار دریافت عضو پیوندی، روزهای عمر خود را سپری میکنند و هر روز نیز بر شمار آنان افزوده میشود و متأسفانه بهعلت کمبود اعضای اهدایی، درصد فراوانی از این بیماران در فهرست دریافت عضو قرار گرفتهاند.
در این میان، با اینکه اهدای اعضای بدن افرادی که دچار مرگ مغزی شدهاند، با موافقت خانواده آنها میتواند به نجات جان بیماران نیازمند پیوند عضو منجر شود، شمار زیادی از آنها بدون استفاده مدفون میشوند و چشمان نگران همچنان باید انتظار بکشند!متخصصان اذعان دارند بیمار دچار مرگ مغزی شده به لحاظ علمی دیگر به حیات بازنمیگردد و اگر فردی برگشته، به این علت بوده که در تشخیص اولیه اشتباهی شده و یکی از موضوعات چالش انگیز درخصوص مرگ مغزی همین است.پس اگر شنیدید فردی دچار مرگ مغزی بوده و بهبود یافته، بهطور حتم مورد، مرگ مغزی نبوده، بلکه کمای عمیق بوده و تشخیص ایندو حالت از یکدیگر، با انجام معاینه، نوار مغزی و دیگر اقدامهای تشخیصی امکان پذیر است که همه این مراحل بهصورت دقیق و طی چند مرحله و از سوی 5متخصص بررسی و تأیید میشود.حال پرسش دیگری که ممکن است به ذهن متبادر شود، اینکه چرا فرد دچار مرگ مغزی شده هنوز قلبش میتپد؟در این رابطه دکتر علی اصغر یارمحمدی پاسخ میدهد: قلب بهعلت خودکار بودن درصورت داشتن اکسیژن تا مدتی بهکار خود ادامه میدهد اما یک دستگاه تنفس مصنوعی باید اکسیژن کافی را برای ادامه ضربان قلب فراهم کند. قلب بدون این کمکهای مصنوعی از حرکت میایستد.رئیس مرکز دیالیز و پیوند اعضای منتصریه خاطرنشان میکند: همه این اقدامها در حالی انجام میشود که حتی با وجود تمامی تجهیزات بهکارگرفته شده نیز قلب برای مدت کوتاهی ضربان دارد که این زمان، از چند ساعت تا چند روز ممکن است طول بکشد.
دکتر یارمحمدی درباره تأثیر مرگ مغزی بر دیگر اعضای بدن نیز میگوید: مرگ مغزی یعنی نرسیدن اکسیژن یا جریان خون به مغز، اما اعضای دیگر بدن مانند قلب، کلیهها یا کبد تا مدتی بهکار خود ادامه میدهند و قابل پیوند هستند.
دکتر یارمحمدی میافزاید: این اعضای حیاتی درصورت اقدام بموقع میتوانند در بدن شخص دیگری از طریق «پیوند اعضا» استفاده شوند و خانوادههای فرد مرگ مغزی شده آگاه باشند که به هرحال تخریب اعضای بدن به فاصله کمی پس از مرگ مغزی آغاز میشود از همینرو فرایند اهدا و پیوند عضو باید هرچه سریعتر انجام شود. به گفته وی، شرایط پزشکی فرد در زمان مرگ مغزی تعیینکننده قابلیت وی برای اهدای عضو است، اما بهطور کلی هر کسی درصورت بروز مرگ مغزی با رضایت بستگانش در زمان مرگ، میتواند اهداکننده عضو باشد.
این در حالی است که بهعلت افزایش برخی بیماریها که میتواند به عوارض برگشت ناپذیر در برخی اعضای بدن منجر شود، بیش از پیش شاهد نیاز به پیوند اعضا هستیم، دیابت و فشار خون در دنیا رو به افزایش است و نارسایی کلیوی از عوارض این بیماریهاست که در مواجهه با آن، چارهای جز درمان جایگزین نیست و درمان بهتر و مؤثر تر، پیوند است.
در برخی موارد مانند بیماریهای قلبی، کبدی و ریوی، پیوند عضو بیمار شاید تنها راه درمان و ادامه حیات باشد و به همین دلیل با ایجاد امکان پیوند، این شانس بزرگ را به بیمارانی که دچار مشکلات جدی هستند، میدهیم که به حیات خود ادامه دهند، پس گسترش فرهنگ اهدای عضو حائز اهمیت است و اینگونه میتوان جان شمار زیادی از بیماران نیازمند را نجات داد و آنها را به زندگی دوباره امیدوار کرد یا دستکم از درد و رنج بیمار نیازمند کاست.افراد میتوانند فرم اهدای عضو را تکمیل و رضایت خود را برای اهدای عضو درصورت مرگ مغزی اعلام کنند.این فرمها را با عنوان فرم عضویت در خانواده بزرگ «اهداکنندگان عضو» مرکز مدیریت پیوند اعضا طراحی کرده است. اگر هم فرد پشیمان شود، امکان انصراف وجود دارد و میتواند رضایت خود را پس بگیرد، در غیراین صورت کارت شناسایی اهدای عضو صادر میشود.